Suriye ile Irak sınırlarında yer alan Güneydoğu’nun tarihi kenti Şırnak, aslında çok uzun zamanlar öncesine dayanıyor. Ancak şehir olduğu 1990 yılından sonra “Namaz Dağı” yamacına kurulan şehir, yeni yüzüyle tanışmış. “Nuh Tufanı” ve Nuh’un gemisinin Şırnak’ta yer alan Cudi Dağı üzerinde durduğunun bilinmesiyle “Şehri Nuh” isminin verildiği ve bu isimden de “Şırnak” isminin türediği söylenmektedir. Medreseleri ve değişik yapılanmasıyla dikkat çeken şehir, gezilecek yerlerle dolu olsa da günümüz olaylarından dolayı turizm dünyasınca pek rağbet görmeyen şehirlerimizden biri haline gelmiştir.
Şırnak Tarihçesi
Şırnak’ın tam olarak hangi dönemlerden geldiğini kestirmek güçtür. Zira Hz. Nuh döneminde yaşanan tufanda Nuh’un gemisinin Cudi Dağı’nda durmuştur. Bu bağlamda bakıldığında insanlık tarihinin ilk dönemlerine kadar uzayan bir geçmişi olduğunu söylemek gerekiyor.
Şırnak, tarihin derin sayfalarında önceleri "Şehri-Nuh" ismiyle anılıyor, daha sonraki dönemlere gelindiğinde “Şernağ” olarak anılmaya başlıyor ve bunun akabinde halk arasında telaffuz değişiminin etkisi ile bugünkü adını almaya başlıyor.
Tarihçilerin verdiği bilgilere göre ve Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” adlı eserinde, Şırnak’ın Nuh tufanından öncesinde de var olduğu bildirilmektedir. Cizre ise tufandan sonra sıcaktan korunmak için yerleşim yeri haline gelmiştir.
Şehrin ilk kurucularının Guti İmparatorluğu olduğu bildirilen kaynaklara göre, bu egemenliğin arından sırasıyla; Babil, Med, Asur, Sasani ve Osmanlı devletinin hakimiyeti altına girmiştir. 1990 yılına kadar Siirt’e bağlı bir ilçe iken bu dönemden sonra çıkartılan bir karar ile Şırnak il statüsüne ulaşmıştır.
Şırnak’ın tarihi irdelendiğinde, Guti İmparatorluğu’ndan sonra şehir, I. Babil Devleti’nin idaresine giriyor, bundan sonraki dönemde (M.S. 1595) Arapların himayesi altına giren şehir, 1627 yılında Osmanlı Devleti’nin himayesi altına girmiştir. Bu dönemde Fransızlara karşı verilen Milli Mücadelede adından sıkça söz ettiren Şırnak, büyük gayretler gösteriyor.
Cizre’nin İslam’ı seçmesinden sonra “yarımada” anlamına gelen “Cezire” adını almış, uzun süre bu isimle anılmaya başlamıştır. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde “Cizre” adını almıştır.
Tarihi ile hayretlik uyandıran Şırnak, gezilmesi ve görülmesi gereken tarihi eserlerle dolu bir şehirdir. Merkezinden ilçelerine kadar her taşın altından farklı bir tarihi ize rastlamanın mümkün olduğu şehir, doğal alanlarıyla da görülmeyi hak eden bir yerdir.
Şırnak’ın kendine özgü lezzetleri vardır. Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer almasına rağmen diğer şehirlere göre daha değişik lezzetlere sahip olan kentte yöresel olarak bilinen bazı lezzetler şunlardır; kutlık, serbıdev, perde pilavı, kipe, hekeheşandi, şımşıpe, meyre (mehir), bırınzer, mahmılatık, fıreydin, suryaz.
Şırnak, her ne kadar adından söz edilen bir şehir olmasa da yörenin zenginliği bilinen bir yöndür. Mutfağından sunduğu lezzetler sayesinde zenginliğini daha bir ön plana çıkartan şehirde, “kutlik” adı verilen içli köfte kesinlikle tadına bakılması gereken lezzetlerdendir. Koyun bağırsağı temizlenerek kıyma ve pirincin doldurulmasıyla yapılan “kipe” şehrin yöresel yemekleri arasında kendinden en çok söz ettirenidir, zira zahmetli olmasının yanında leziz bir tada sahiptir.
Şırnak’ı gezerken yemek saatlerinizi değerlendirmek için merkezde yer alan Nuh Restoran, nezih ortamı ile misafirlerini ağırlayan bir yerdir. Et ve ızgara yemeklerini sevenler için Cizre ilçesinde yer alan Büyük Şef Ocakbaşı, yine Şırnak şehir merkezinde mükemmel yemekleriyle kendinden söz ettiren Çırağan Fırınlı Et Lokantası da değerlendirilebilecek yerlerden biridir.
Damak tadına hitap eden yönleri ve misafirlerine karşı sıcak tavırlarıyla kendilerinden söz ettiren restoran ve lokantalara giderek hem Şırnak’ın yöresel yemeklerinin tadına bakabilir hem de sıcak bir muhabbetle şehri daha yakından tanıma şansını elde edebilirsiniz.
El sanatları bakımından zengin bir şehir olan Şırnak’ta en çok görülen el işlemeleri; Keçecilik, halı ve kilim dokumacılığıdır. Bunun haricinde yine El örgüsü yün çoraplar, tozluklar, kuşaklarda, Yörük örgü desenleri de üretilen ve turistler tarafından ilgi duyan sanatlarındandır.
Şehrin dokusunu anlatan süs eşyaları, hediyelik eşyalar ve yöresel ürünler için şehrin çeşitli yerlerinde bulunan dükkanları tercih edebilirsiniz.
Modern alışveriş alanlarıyla her geçen gün yıldızı daha da parlayan şehirde Almira AVM kendinden en çok söz ettiren yerdir. Cizre merkezinde yer alan alışveriş mağazası, hem alışveriş için hem de eğlence alanları için tercih edilen bir yerdir.
Cami, müze ve türbe etrafında yerlerini almış tezgahtar ve dükkanlardan yöreye ait kıyafetler, hediyelik eşya ve süs eşyaları bulabilirsiniz. Şehirden dönerken şehir ile ilgili bir hatıra yaşamak için kesinlikle dükkanlara uğramanızı öneririz.